Een schuifmaat is een handig instrument voor binnen-, buiten-, diepte- en hoogtemetingen. Maar hoe meet je nauwkeurig en voorkom je fouten? In deze video legt productspecialist Eerjan het uit.
Transcriptie
Vandaag gaan we in op het basisgebruik van een schuifmaat. In dit geval hebben we een Mitutoyo 150mm schuifmaat.
Het nut van de beschermhoes
In de verpakking zie je dat de schuifmaat nog een beschermhoesje heeft. De doos doe je namelijk niet in je gereedschapskist. Hou het hoesje wel bij je. In het hoesje hebben we de schuifmaat, met op de pennetjes achterop het beschermbuisje, zodat de punten recht blijven en de nauwkeurigheid goed blijft. Doe deze na gebruik er weer op, want op het moment dat je de schuifmaat laat vallen, is de nauwkeurigheid namelijk alweer een stuk minder dan wanneer je hem nieuw uit de verpakking haalt.
De onderdelen van een schuifmaat
De schuifmaat geeft aan de bovenkant inchmaten aan en aan de onderkant metrische maten. Achterop hebben we een schroefje zitten. Op het moment dat je iets gaat meten, zet je het schroefje vast. Als je de schuifmaat vervolgens van je werkstuk afhaalt en vijf minuten later kijkt, zie je dat hij nog steeds op dezelfde maatvoering staat. Aan de voorkant hebben we een gedeelte waarmee je een buitenmaat kunt meten. Aan de achterkant hebben we de puntjes waarmee we een binnenmaat gaan meten. Daarnaast zie je aan de onderkant dat er nog een puntje uitschuift. Daarmee kun je eventueel een hoogte of een diepte meten.
Een schuifmaat aflezen doe je zo
Tot zover de basis. Hoe gaan we hem gebruiken? Als voorbeeld neem ik een lagerblok. Voor een vlakke ondergrond kun je het doosje gebruiken. Wanneer je kijkt op de schuifmaat, dan zie je onderaan en bovenaan het getal nul. Vanaf dit nulletje wordt er gemeten bij de metrische en inchmaat.
Als je de buitenkant van het lager gaat meten, zet je de buitenkant er omheen, schuif je ze naar elkaar toe en kun je deze aflezen. Het is belangrijk dat je de schuifmaat afleest vanaf de nul en niet vanaf waar het metaal begint.
Meten met de voorkant of onderkant
Als je de binnenkant meet, steek je de binnenkant van de schuifmaat in het lager. Je trekt hem aan, draait het schroefje vast, haalt de schuifmaat eruit en leest vervolgens weer vanaf de nul af.
Dan is er nog de hoogte van het lagerblok. Die kunnen we op twee manieren meten. Manier één: meten met de voorkant. Manier twee: je legt het lager neer en meet door het puntje aan de onderkant van de schuifmaat te laten zakken tot deze het lager aanraakt. Vervolgens lees je aan de bovenkant de meting af.
Waar is het scherpe gedeelte voor?
Aan de binnenkant hebben we twee dingen kunnen afmeten. De achterkant van de schuifmaat is scherp. Gebruik deze niet als kraspen. Aan de voorkant zie je een scherpe kant en een brede kant. Daarmee kun je eventueel verschillende metingen doen. Zouden we nou draad willen meten aan de binnenkant, dan kan ik met de scherpe punt ertussen meten.
Ga ik dit met het brede gedeelte doen, kom ik er niet goed tussen en kan ik geen goede meting maken. Daar heb je dus eventueel de mogelijkheid om het scherpe gedeelte te gebruiken. Het is heel gemakkelijk om hem als kraspen te gebruiken, maar doe dit niet! De nauwkeurigheid gaat hiermee achteruit. Een schuifmaat is een stuk precisiemeetgereedschap, wat je graag goed en helder wilt houden. Tot zover het basisgebruik en het aflezen.
Ik kan me voorstellen dat je ze op een hele andere manier gebruikt om te meten of de schuifmaat af te lezen. Laat het weten in de comments. Ik kijk er naar uit om het te lezen. Dankjewel en tot de volgende keer!
Bekijk ook de video ‘Hoe meet je een aandrijfketting?‘
Heeft dit artikel je geholpen?
Productspecialist aandrijftechniek
2 reacties
Jammer dat de nonius niet wordt behandeld.
Beste Hans, bedankt voor je terechte reactie.
Is inderdaad een mooie toevoeging.
In bijgaande link een korte uitleg hierover voor degene die geïnteresseerd zijn wat de Nonius is: Nonius
Bij de eerste streep van de korte schaal wordt de normale aflezing op de lange schaal gedaan, b.v. 24 mm en een beetje. Dat ‘beetje’ kan nu beter worden afgelezen door te kijken welk streepje op de korte schaal precies tegenover een streepje op de lange schaal zit. Als dat de zevende is, lezen we 24,7 mm af.
Hetzelfde principe geldt als we verdelingen in een verhouding van 19:20 nemen in plaats van 9:10; de aflezing is dan zelfs op 1/20 deel nauwkeurig.
Het principe berust hierop dat het makkelijker is om te zeggen welke streepjes het best tegenover elkaar liggen dan om de relatieve afstanden links en rechts van het streepje op het oog te schatten.