Extreme temperaturen, vocht, corrosie of blootstelling aan weer en wind. Sommige werksituaties vragen om pneumatische onderdelen die tot het uiterste kunnen gaan. Speciaal voor deze extreme situaties heeft Festo een aantal cilinders ontwikkeld om optimaal en storingsvrij te werken. Maar welke risico’s zijn er, wat maakt een cilinder meer of minder geschikt en waar moet je in jouw situatie op letten? In dit blog leg ik het uit.
Het gevaar van vocht, olie en chemicaliën
Werken in een vochtige omgeving brengt het risico op hydrolyse (de afbraak van chemische verbindingen door de reactie met een watermolecuul) met zich mee. Met name afdichtingsmaterialen zijn hier gevoelig voor doordat ze vocht opnemen. Hierdoor kan het materiaal afbreken, waardoor cilinders niet meer naar behoren functioneren. Zo kan er lekkage ontstaan en storing optreden.
Een ander nadeel van vocht is dat het een goede smering in de weg zit. Doordat water het smeervet afdrijft of aantast, neemt de kans op slijtage van de zuigerstang, demping en afdichting toe. Zo valt je productie zowel letterlijk als figuurlijk in het water.
Niet alleen water kan voor problemen zorgen, ook oliën en chemicaliën zijn vaak de boosdoener wanneer cilinders er de brui aan geven. Pas daarom op welke soort smeerolie, koelvloeistof of schoonmaakmiddelen je gebruikt in jouw productieomgeving. Deze kunnen namelijk ook de cilinders aantasten.
Het gevaar van extreme koude of hitte
Lage temperaturen zorgen dat de elasticiteit van de afdichtingen afneemt. Hierdoor sluit deze de cilinder minder goed af, waardoor lekkage kan ontstaan. Daarnaast wordt smeervet in de cilinder stroperig waardoor de zuiger naar voren kan schieten. Op de zuigerstang kunnen ijskristallen vormen die de afdichting doen slijten.
Goed om te weten dat bij de cilinders van Festo:
- Voor een temperatuur tot -20°C zijn nagenoeg alle cilindervarianten geschikt.
- Voor koudere temperaturen tot -40°C is de cilindervariant TT/T3 geschikt.*
- Een uitzondering geldt voor de cilinders met FKM-afdichtingen (variant A1, S6). Deze zijn alleen geschikt voor een temperatuur boven de 0°C.
*De T1/T3 variant is beschikbaar voor de cilinderseries DSBC (T3) en CRDSNU (T1).
Bij hoge temperaturen wordt het smeervet dunner en de optimale werking daardoor minder. Alle afdichtingen in de cilinder, dus inclusief de statische afdichting en de zuigerafdichting, kunnen hieronder lijden. Ook is er een grotere kans op chemische reacties met bepaalde middelen in de omgeving van de cilinder zoals biologische of chemische schoonmaakmiddelen en het gebruik van stoom.
Festo heeft een aantal cilinders voor hoge temperaturen:
- Voor hoge temperaturen is de cilindervariant met hittebestendige afdichting S6/T1/T4 geschikt.*
- Voor kortstondige pieken in temperatuur is de standaard cilinder met PUR-afdichting geschikt.
- De A1 variant is ongeschikt voor hoge temperaturen vanwege het smeervet en de FKM afdichting.
*De T1 en T4 variant zijn als optie beschikbaar voor de cilinderseries DSBx. De S6 variant is als optie beschikbaar voor de cilinderserie DSNU en de CRDSNU.
Kies de juiste materiaalcombinatie van cilinderstang en afdichting
Om een geschikte cilinder of onderdeel te vinden voor jouw toepassing, moet je de juiste combinatie zien te vinden tussen het materiaal van de cilinder en cilinderstang, de afdichting (pakking) en de smering. Kies voor de cilinder en cilinderstang voor RVS.
Qua afdichting zijn er verschillende pakkingen ontwikkeld om vocht buiten de deur te houden:
- PUR (polyurethaan)
- Drooglooppakking PE-HD
- FKM (fluorelastomeer) pakking (geschikt tegen vocht, oliën en chemicaliën)
Cilinders met een PUR pakking
Een PUR pakking is goed bestand tegen hydrolyse en corrosie. Met een temperatuurbereik tussen de -20 – 80 °C is het een goede allrounder te noemen. Enkele Festo-cilinders die standaard voorzien zijn van dit pakkingmateriaal zijn:
Cilinders met een drooglooppakking
Bij zogenaamde drooglooppakkingen blijft de levensduur van de cilinder onveranderd wanneer water het smeermiddel wegspoelt en deze hierdoor droogloopt. Hoewel het materiaal kwalitatief hoogwaardig is, is het zachter ten opzichte van PUR. Door de zachtheid is de kans groter dat ruwe deeltjes hun weg naar de zuigerstang vinden en groeven veroorzaken met mogelijk lekkage tot gevolg.
Festo-cilinders die je kunt voorzien van een drooglooppakking zijn bijvoorbeeld
FKM pakkingen
Dan hebben we nog FKM als afdichtingsmateriaal. FKM is ook wel bekend onder de namen fluorelastomeer, FPM, fluorinerubber of de merknaam Viton. Qua temperatuurbereik presteert dit materiaal vrijwel hetzelfde als de eerder genoemde. FKM biedt een uitstekende bescherming tegen zowel water, oliën en zuren. Dit maakt het geschikt voor toepassingen waar koelvloeistof gebruikt wordt of chemicaliën bij reiniging. Helaas heeft FKM ook beperkingen. Zo is het minder slijtvast en niet geschikt voor temperaturen onder het vriespunt en is de basenweerstand van maximaal pH 9 laag te noemen.
Kortom, cilinders met FKM-pakkingen zijn vooral geschikt voor zeer specialistische toepassingen zoals reiniging. Daarom zijn deze bij Festo ook alleen optioneel te verkrijgbaar voor de cilinders:
Vragen of opmerkingen?
Ik hoop dat je inmiddels een beter begrip hebt gekregen van de basis van pneumatiek in extreme omstandigheden. Echter is iedere pneumatiektoepassing uniek en komt het qua cilinders en pakkingen aan op de details. Heb je vragen over welke cilinder, pakking of combinatie geschikt is voor jouw specifieke omstandigheden neem dan gerust contact op, of laat hieronder een reactie achter.
Lees ook:
Zo bespaar je energie binnen je persluchttoepassing
Festo’s VPPI: de stille kracht voor vele toepassingen
Snel de juiste zuignap en generator met de Festo-vacuümtool
Zo vind je eenvoudig reserveonderdelen voor Festo-producten
Heeft dit artikel je geholpen?
Productspecialist pneumatiek