INDI levert onderdelen aan klanten uit alle hoeken en windstreken van Nederland. Vandaag hebben we zeker zo’n uithoek te pakken, in de vorm van het Achterhoekse Winterswijk. Daar huist Pentair Fairbanks Nijhuis: fabrikant van pompen en pompsystemen. Maar zeg vooral niet zomaar pomp tegen een pomp van Nijhuis.
Ooit floreerde in de Achterhoek de textielindustrie, maar dat is vergane glorie. Het enige wat nog aan die tijd herinnert in Winterswijk is de Tricotfabriek. Deze doet nu dienst als appartementencomplex, was ooit een textielfabriek en heeft nu de status van industrieel erfgoed. We klagen wel eens dat veel maakindustrie uit Nederland verdwenen is, maar als je goed om je heen kijkt, valt er best nog veel te vinden. Hier in Winterswijk hoef je ook niet ver te zoeken: aan de rand van het centrum staat het grote fabrieksterrein van Pentair Fairbanks Nijhuis. En zoals de naam al doet vermoeden, hebben we hier te maken met een multinational. Maar wel met een multinational die wel degelijk haar roots in het oosten van het land heeft liggen. Begonnen als machinefabriek die reparaties uitvoerde voor diverse bedrijven in de Achterhoek en de Duitse grensstreek. En in de Eerste Wereldoorlog begonnen met het produceren van zuiggasmotoren.
Oprichter Nijhuis
Manager communicatie Ester Reusink ontvangt ons hartelijk op het imposant grote fabrieksterrein, waar verschillende fabriekshallen de schaarse grond hier hebben gevuld. Vanwaar die lange naam en hoe is het ontstaan, zijn de eerste vragen die we afvuren op Ester. ‘Het begon allemaal onder de naam Machinefabriek G.J. Nijhuis, genoemd naar – inderdaad – de oprichter Gerrit Jan Nijhuis. De eerste activiteiten waren gericht op reparaties, maar later kwam daar steeds meer bij. Begin jaren ’30 is begonnen met het ontwikkelen en bouwen van pompen. Die pompen werden steeds gespecialiseerder en zoals we het nu noemen klantspecifieker. Steeds meer kwam de focus ook op watertechnologie te liggen. Na wat lastige jaren in het begin van deze eeuw, maakt het bedrijf nu deel uit van Pentair, wereldmarktleider op het gebied van watertechnologie. De naam Fairbanks Nijhuis is een merknaam van Pentair, ontstaan uit de samenvoeging van de bedrijven Nijhuis Pompen en Fairbanks in Kansas, Amerika.’
Ester Reusink van Pentair Fairbanks Nijhuis
Niet zomaar een pomp
Ontzag voor pompen hebben wij allang. Zonder pompen zou Nederland niet eens hebben bestaan, althans niet in de huidige vorm, met al die door pompen drooggelegde polders. Daar zal ook veel kennis ontstaan zijn. Bij Nijhuis hebben ze die kennis in al zijn diversiteit verder ontwikkeld. Ester: ‘Onze pompen worden onder meer gebruikt voor drinkwaterpompstations, irrigatiepompstations, afvalwaterzuiveringsinstallaties, oppervlaktewatergemalen en ontziltingsinstallaties. Maar ook in de scheepvaart, bagger-, petrochemische- en overige zware industrieën.’ Koelwaterpompen, bilgepompen, glandpompen, jetpompen, spoelpompen en grote ballast- en anti-heelingpompen, je kan het zo gek niet bedenken, bij Nijhuis hebben ze het. ‘En die pompen verkopen we wereldwijd’, licht Ester toe, ‘zo’n 90 procent gaat naar het buitenland. Grote bedrijven zoals Tata Steel, behoren tot ons klantenbestand. Naast het maken en verkopen van technologisch hoogwaardige pompen en pompsystemen, hebben we ook veel werk door langdurige onderhoudscontracten die we met onze klanten hebben.’
“Een zeer bijzondere opdracht was het leveren van een pompinstallatie voor de Eiffeltoren.”
Rood en blauw
Ester stelt een rondleiding door de fabriek voor. Tijdens de ontvangst had Ester het al over ‘rode’ en ‘blauwe’ producten. Nijhuis opereert namelijk grofweg in twee takken van ‘sport’: die van de brandblustechniek en die van de waterflow-technologie. In de fabriek zie je dus ook daadwerkelijk de pompen in rood of blauw gespoten. Wel zo overzichtelijk! Als er ergens de term robuust gebruikt mag worden, dan is het hier in de productiehal wel. Pompen van enorme afmetingen liggen of hangen te wachten om verder afgemaakt te worden. Ester vertelt ondertussen nog iets bijzonders. ‘We hebben hier bij onze fabriek nog een eigen gieterij. We gieten dus zelf onze eigen pomphuizen en waaiers. Dat zorgt voor flexibiliteit en korte lijntjes tussen ontwerp, productie en afwerking.’ Bij al die pompen worden diverse onderdelen van INDI besteld: van filters tot dekplaten, van koppelingsstukken tot waterslangen. Ester: ‘Niet alleen voor de pompen, maar ook voor intern gebruik, bestellen we een uitgebreid pakket aan onderdelen van INDI. En over korte lijntjes gesproken: die hebben we zeker met INDI.’
De eigen gieterij in de fabriek
Pompontwikkelingen en innovaties
Als we de fabriek weer uit zijn praten we nog even door in de kantine. Hoewel Nijhuis zich vooral gespecialiseerd heeft in de waterbranche, mag de markt van brandbluspompen niet onderschat worden. ‘Qua brandbluspompen staan we in de top drie en deze vormen dus een niet te onderschatten onderdeel. Je moet dan denken aan brandblusinstallaties voor boorplatforms, olieraffinaderijen en chemische bedrijven. Maar wij leveren sinds een aantal jaren ook standaardpompsets voor sprinklerinstallaties. Een zeer bijzondere opdracht was het leveren van een pompinstallatie voor de Eiffeltoren. Na een brand in het restaurant bovenin de Eiffeltoren werd besloten een sprinklerinstallatie aan te leggen. Om die installatie op zo’n grote hoogte van water te voorzien, was nog geen sinecure. Daar waren speciale pompen voor nodig. Die hebben wij mogen leveren.’ Pompen moeten ook steeds meer capaciteit en rendement kunnen leveren. Ook op dat vlak heeft Pentair Fairbanks Nijhuis zijn sporen verdiend. Bij het gemaal IJmuiden staan twee propellerpompen van het Winterswijkse bedrijf geïnstalleerd die elk met een capaciteit van 60 kubieke meter per seconde het water weten weg te pompen. ‘Daarmee staan we in het Guinness Book of Records’, lacht Ester. Innovatieve ontwikkelingen op pompgebied vinden momenteel ook op milieugebied plaats. ‘En dan moet je vooral denken aan zogenaamde visvriendelijke pompen bij gemalen’, verduidelijkt Ester. ‘Met conventionele pompen heb je een relatief hoge vissterfte. Door het aanpassen van de waaiers en de leischoepen hebben we een speciale vormgeving gecreëerd, waardoor een waterstroming ontstaat die vissen helpt veiliger door de pomp te migreren.’ Zo staan bij het gemaal C. Mantel in Noord-Nederland nu vier grote visvriendelijke pompen. Het zijn dit soort ontwikkelingen waardoor het bedrijf nog jarenlang verder kan.
